Restless legs syndroom (rusteloze benen)

Wat zijn restless legs?

Bij het restless legs syndroom (RLS) heb je onrustige benen: je ervaart vaak een jeukend, kriebelend of rusteloos gevoel. Dit komt vooral voor tijdens perioden van rust, zoals in de avond en nacht. Rusteloze benen betekenen dat je een haast onweerstaanbare drang hebt om je benen te bewegen. Beweeg je ze, dan nemen de klachten even af. Stop je met bewegen, dan neemt het onrustige gevoel weer toe. Sommige mensen ervaren rusteloze benen ook wanneer je lang stilzit, bijvoorbeeld in het vliegtuig of in de bioscoop.

Symptomen restless legs

Het gevoel van rusteloze benen kun je herkennen aan:

• Een vervelend gevoel in je benen, zoals jeuk en tintelingen, vooral ‘s avonds en ‘s nachts.
• Je ervaart een onweerstaanbare drang om je benen te bewegen.
• Je vindt het lastig om rustig te blijven liggen of zitten.
• Je armen of benen maken schokkende bewegingen in je slaap.
• Je bent overdag moe, omdat je minder goed slaapt.

Deze symptomen zijn vervelend, maar restless legs zijn niet gevaarlijk.

Wat is de oorzaak van restless legs?

De oorzaak van rusteloze benen is niet precies bekend. Bij sommige mensen speelt erfelijkheid een rol. Ook een stoornis in de ijzerstofwisseling of dopamine-stofwisseling kan meespelen. Dopamine is een stof die belangrijk is bij de overdracht van signalen tussen zenuwcellen.

Ook zwangerschap, de ziekte van Parkinson, ijzertekort, schildklierproblemen, nierfunctiestoornissen en bepaalde medicijnen kunnen restless legs veroorzaken of de klachten verergeren. Bij veel mensen is er echter geen medisch aanwijsbare reden voor het restless legs syndroom.

Hoe behandel je restless legs?

Als de huisarts een oorzaak voor de klachten kan vaststellen, dan kan RLS behandeld worden. Medicatie tegen restless legs krijg je alleen als de klachten ernstig zijn. In dat geval krijg je dopamine-agonisten. De huisarts zal echter altijd eerst zoeken naar de oorzaak en dat proberen te behandelen. Bijvoorbeeld door het aanvullen van een ijzertekort of door het slikken van schildkliermedicijnen. Zijn de klachten juist het gevolg van bepaalde medicijnen? Dan kan de huisarts kijken of je kunt stoppen met deze medicijnen of dat je ze kunt vervangen door andere medicatie.

Tips tegen restless legs

Restless legs zijn erg vervelend. Hieronder staan een aantal tips die de klachten kunnen verminderen. 

1. Zorg dat je goed slaapt

• Hou een vast slaapritme aan: ga op vaste tijden naar bed en sta op vaste tijden weer op. Ook als je een nachtje minder goed slaapt;
• Slaap niet te veel en probeer middagdutjes te vermijden;
• Zorg voor een opgeruimde, frisse en donkere slaapkamer;
• Kijk geen tv op je slaapkamer en vermijd het gebruik van je mobiel vlak voor het slapen gaan;
• Ga niet slapen met een te volle of te lege maag;
• Drink niet te veel, anders moet je ’s nachts plassen;
• Schaf een bed met comfortabele in- en uitstaphoogte en een goed ondersteunend matras aan;
• Vermijd te veel lichaamsbeweging voor het slapengaan en probeer te ontspannen.

2. Leef gezond

• Beweeg overdag voldoende;
• Sporten is gezond, maar overdrijf het niet;
• Eet gezond, gevarieerd en zoveel mogelijk op vaste tijden;
• Wees matig met cafeïne, zoals koffie, thee en sommige frisdranken;
• Beperk het gebruik van alcohol;
• Stop met roken;
• Gebruik vitaminesupplementen, zoals ijzer, magnesium en calcium. Doe dit alleen in overleg met je huisarts. Het kan de klachten namelijk zeker verminderen, maar bij verkeerd gebruik juist verergeren.