18 augustus 2020 (Laatst gewijzigd 13 december 2024)
Leestijd: 4 minuten
Je ligt al even in bed en slaapt bijna. Precies op het moment dat je zo goed als wegzakt in een diepe slaap, schrik je wakker van een grote stuiptrekking. Of je valt ineens in een diep gat, alsof je bed onder je verdwenen is. Wat is dat toch voor een vreemde gewaarwording, die schokken in je slaap? Hoewel je ergens wel weet dat het niets ernstigs is, zou je toch graag weten wat er aan de hand is. Lees verder waarom je schokken hebt in je slaap en waar ze vandaan komen!
Een slaapstuip, ook wel hypnagoge schok genoemd, komt voor in de fase tussen wakker zijn en slapen. Zo’n 60 tot 70% van de mensen heeft last van deze schokken tijdens de slaap. Je bent dus zeker niet de enige. Normaal zijn onze spieren ontspannen als we slapen, zelfs tijdens de meest wilde dromen. Prikkels van buitenaf worden in principe genegeerd, maar het kan zijn dat er op sommige momenten toch een signaal van buitenaf doordringt. Je hersenen zijn voor die waarnemingen nog wakker terwijl je gedeelte van de hersenen die je spieren aanstuurt al slaapt. Het hersengedeelte dat wakker is, denkt daardoor dat je valt omdat je spieren al slapen. Dit zorgt voor een reflex: de schokken in je slaap. Deze hypnagoge schok ervaren mensen als een vallend gevoel, schrikreflex of vallen in een droom.
Meer weten over de verschillende fasen in de slaapcyclus
Wetenschappers zijn het er niet over eens. Voorlopig circuleren er nog diverse theorieën. De meest gehoorde en acceptabele verklaringen voor schokken in je slaap zijn:
Je spieren zijn al ontspannen, maar je hersenen nog niet. Tijdens de overgang tussen wakker zijn en slapen nemen de signalen vanuit de hersenstam af, wat kan leiden tot een hypnagoge schok. Dit veroorzaakt plotselinge samentrekking van de spieren, die je in je hele lichaam voelt, zelfs in je hart, en je schrikt wakker. Wetenschappers zijn het er nog niet over eens wat de precieze oorzaak is, maar onderzoek wijst uit dat vermoeidheid, stress, slaaptekort, fysieke inspanning en stoffen zoals nicotine en cafeïne de kans op deze schokken vergroten.
Ben je erg druk geweest de laatste tijd? Ergens bang voor of kun je niet stoppen met piekeren? Stress kan een oorzaak zijn voor de hypnagoge schok voordat je eindelijk in slaap dommelt. Je hersenen komen simpelweg minder snel tot rust als je stress ervaart. 7 tips bij slecht slapen door stress
Sommige mensen zien slaapstuipen als een natuurlijk en volkomen normaal onderdeel van het slaapproces. Op het moment dat je ademhaling is vertraagd en je lichaamstemperatuur is gedaald, gaat je lichaam schokken als tegenreactie. Iets met ontspanning en minder hard aan het werk zijn van je lichaam. Klinkt aannemelijk, toch?
Lang niet geslapen? Aan het vechten tegen de slaap? Hoe vermoeider je bent, hoe groter de kans op slaapstuipen. Je lichaam laat je met deze reflex gewoon even weten dat je beter voor jezelf moet zorgen. Het is maar dat je het weet.
Als je in een a-relaxte positie ligt, ervaar je meer stuiptrekkingen dan als je een goede slaaphouding aanneemt. Beter een goede boxspring met een comfortabel matras dan op de bank in slaap vallen dus.
Lees ook: Gezonde slaaphouding
Het is een verklaring voor de stuiptrekkingen waar je niet zo veel mee kunt, maar het is wel een interessant weetje. Onze voorouders, de apen, schijnen het ook te hebben. Dit om ze te waarschuwen als ze in een boom liggen te slapen. Want meters naar beneden vallen, vindt niemand fijn.
De schokken zijn zeker niet gevaarlijk, het is een natuurlijke reactie en kunnen wat gek voelen. Maar verder hoef je je er geen zorgen over te maken. Je hoeft er alleen iets aan te doen zodra het negatieve invloed heeft op je slaapkwaliteit.
Hopelijk hebben we je met bovenstaande theorieën een beetje gerustgesteld. Behalve zorgen voor een gezond leefstijl en een goed bed, kun je dus niet veel doen aan die rare schok bij het in slaap vallen. De volgende keer dat je partner klaagt over de blauwe plek die jij hebt veroorzaakt, weet je wat je hem kunt laten lezen.
Maar liefst één op de vijf Nederlanders kampt met slaapproblemen. Een goede nachtrust is hét sleutelwoord voor een gezonder en gelukkiger leven. Wij voorzien je van de laatste informatie rondom slapen. Zo leer je hoe goed slapen zorgt voor een beter leven.