Beter slapen

Wakker liggen door piekeren in bed

Als ik mensen in mijn spreekkamer krijg met slaapproblemen, stel ik onder andere deze vraag: Wat staat er in de weg tussen jou en je slaap? Heel vaak is het antwoord: mijn drukke hoofd. Oftewel: piekeren in bed. Dat kan zijn piekeren over problemen, maar vaak ook zijn het losse gedachten die nergens op slaan of krijg je een bepaald liedje niet uit je hoofd. Eén ding is zeker: stoppen met piekeren in bed helpt je om beter te slapen. Deze tips gaan je helpen!

Piekeren voor het slapen: met een druk hoofd naar bed

Soms ga je al met een druk hoofd naar bed. Dat kan komen door 's avonds nog te lang actief te zijn, met bijvoorbeeld werk of scrollen op de smartphone. Het voeren van zware gesprekken of naar een spannende serie kijken vlak voor het naar bed gaan, kan ook zorgen voor onrust in je hoofd. Of je hebt het de hele dag erg druk gehad, weinig ruimte genomen voor pauze en je zit hoog in je stresshormonen. Ook dan wordt het moeilijk om af te schakelen richting de nacht. Piekeren voor het slapen zorgt er helaas voor dat je niet of heel moeilijk in slaap komt.

’s Nachts piekeren: in de gedachtentrein stappen

Het is normaal om 's nachts af en toe even wakker te worden. Meestal merk je het niet, je draait je om en slaapt verder. Het kan ook het moment zijn dat er gedachten in je opkomen. Als je daar verder niets mee doet, kun je gewoon verder slapen. Bij sommige mensen is het moment van even wakker worden helaas het startschot van niet kunnen doorslapen. De ene gedachte lokt de andere uit, voor je het weet zit je in de zogenaamde gedachtentrein. Je staat op 'AAN' en de slaap is ver te zoeken. Ook dan hoeven het niet eens zware problemen te zijn: Wanneer zal ik deze week gaan sporten, zou het druk zijn op de weg morgenochtend, niet vergeten eieren te halen etc.

Het resultaat van dit ’s nachts piekeren is dat je wakker blijft. Je kunt gewoon echt niet slapen door piekeren. Als het een tijd duurt, komen er ook nog eens gedachten over het wakker liggen zelf overheen: Waarom slaap ik niet? Oei, nog maar drie uur voor ik op moet staan. Zal ik mijn telefoon even pakken? Je komt daardoor in een soort actiestand terecht en die stand staat lijnrecht tegenover slapen.

Het is dus belangrijk om kalm te blijven en je niet opgelaten te voelen door gedachten of gedachten over je gedachten. Hoe zorg je ervoor dat je niet op de gedachtentrein stapt als je wil slapen, dus hoe stop je met piekeren in bed?

Tips tegen piekeren in bed

  • Als je niet goed kunt inslapen omdat je met een druk hoofd naar bed gaat en dus piekert voor het slapen, zou je wat zorgvuldiger kunnen afbouwen. Bijvoorbeeld door voor het slapen gaan geen inspannende (brein)activiteiten meer te ondernemen. Wat ook kan helpen is voor je gaat slapen een lijstje te maken met de onderwerpen waar je je druk over zou kúnnen maken en de volgende dag alvast voor te bereiden. Dan is het uit je hoofd.

    Of probeer eens een slaapdagboek uit om je slaap te monitoren

  • Als je wakker ligt en je merkt dat je begint te piekeren in bed, breng je aandacht dan naar het hier en nu. Dit kun je doen door je aandacht op je ademhaling te richten of dat je bewust voelt hoe je ligt in je bed. Steeds als je afdwaalt, oftewel in de gedachtentrein stapt, breng je je aandacht weer vriendelijk maar vastberaden terug naar je adem of je lichaam, oftewel, terug naar het perron. Het maakt niet uit hoe vaak je afdwaalt, je kunt steeds weer terug. Het kan helpen om mee te tellen met je ademhaling. Begin er zo snel mogelijk mee, want als je wacht tot je al gefrustreerd bent over het wakker liggen, werkt het juist tegen. Je raakt dan gefrustreerd over het feit dat dit óók al niet werkt.

  • Soms helpt het om een bepaalde zinnetje te herhalen, bijvoorbeeld 'Ik slaap niet, maar ik rust wel'. Dan is er geen ruimte voor andere gedachten en gepieker in bed en komen je geest en lichaam in een kalmer vaarwater.

  • Als je bepaalde vastomlijnde ideeën hebt over hoe lang je moet slapen, zou je daar wellicht wat losser mee om kunnen gaan. Bijvoorbeeld, 'als ik zes uur heb geslapen, kan ik nog best goed functioneren' versus 'als ik geen acht uur slaap krijg, ben ik morgen niks waard'. Dat haalt de druk van de ketel, je wordt kalmer en je valt gemakkelijker in  slaap.

Bonusweetje over piekeren in bed

50% van onze slaap bestaat uit lichte slaap. In die slaap kun je nog gedachten hebben en dingen horen. Je hebt het gevoel dat je wakker bent, maar eigenlijk slaap je. Misschien herken je het wel, het idee dat de tijd toch sneller is gegaan dan je dacht of dat je twijfelt of je geslapen hebt of niet.

Grote kans dat je in de lichte slaap was! En gelukkig vindt er in deze slaap ook herstel plaats. Dit weetje kan zorgen dat je wat tevredener wordt over je slaap. Als je je minder zorgen maakt, ben je minder alert en minder gefocust op het slapen zelf. En dat kan er juist voor zorgen dat je beter slaapt! Lees meer tips voor lichte slapers 


Ben jij ook toe aan een goede nachtrust, schrijf je dan hier gratis in en leer beter slapen in 5 stappen met slaapcoach Aline Kruit.

Schrijf je in

Over de auteur

Arts en slaapcoach

Aline Kruit is werkzaam als arts en slaapcoach. In haar eigen praktijk komen mensen met slaapproblemen langs en deze helpt ze weer aan een betere nacht.

Meer over Aline

Productadvies

Bel of chat met een slaapexpert en stel direct je vraag.

Momenteel zijn onderstaande contactopties beschikbaar:

Klik hier om de contactmogelijkheden te bekijken
Start
Deze site is beschermd tegen robots. Privacy Policy en Terms of Service zijn van toepassing