Slaapwandelen: wat is het en waarom doen we het?

Slaapwandelen is een vreemd fenomeen. Mensen die midden in de nacht wakker worden en allerlei dingen gaan doen. Er zijn zelf verhalen van mensen die autorijden in hun slaap! Slaapwandelen, in de medische wereld somnambulisme genoemd, valt samen met bijvoorbeeld bedplassen en snurken binnen de categorie parasomnieën: verstoringen van de slaap door vreemde gedragingen. Heb jij last van slaapwandelen? Of ken je iemand die wel eens slaapwandelt? Lees dan snel verder!

Wat is slaapwandelen?

Er wordt wel eens gedacht dat mensen die slaapwandelen hun dromen aan het uitvoeren zijn. Dit is echter een fabeltje. Als je droomt, verkeer je namelijk in je REM-slaap (Rapid Eye Movement). Tijdens deze fase binnen de slaapcyclus is je hersenactiviteit zeer hoog maar is je lichaam zo goed als verlamd. Slaapwandelen komt dan ook niet voor in deze fase. Het komt het meest voor in je diepe Non-REM-slaap. Tijdens dit deel van je nachtrust draai en woel je veel en is je hersenactiviteit een stuk lager.

Wat doe je tijdens slaapwandelen?

Tijdens het slaapwandelen kun je gaan opstaan, aankleden of door het huis wandelen. Maar vaak kom je niet verder dan je bed. Je gaat rechtop zitten en kijkt om je heen. Terwijl iemand dit doet, lijkt het van een afstandje ook alsof ze gewoon wakker zijn, maar hebben een wazige of afwezige blik. Slaapwandelen duurt meestal ongeveer 10 tot 20 minuten. Daarna slaap je onverstoord verder.

Symptomen van slaapwandelen

Slaapwandelen gebeurt meestal kort na het inslapen, in de diepe NREM-slaap van de eerste slaapcyclus. De symptomen van slaapwandelen zijn meestal onschuldig. De volgende gedragingen kun je zien bij iemand die slaapwandelt:

• Wazige blik in de ogen
• Verwarde blik in de ogen
• Geen herinneringen aan de slaapwandeling
• Rechtop in bed zitten
• Onsamenhangend praten
• Agressief gedrag
• Lastig wakker te krijgen

Slaapwandelen bij je kind

Bij kinderen komt slaapwandelen een stuk vaker voor dan bij volwassenen. Het kan op iedere leeftijd voorkomen, maar het gebeurt het vaakst in de leeftijdscategorie 11 - 14 jaar oud. In deze leeftijdscategorie heeft wel één op de vier kinderen een ervaring met slaapwandelen! Zowel jongens als meisjes kunnen er last van hebben. Hoe het komt dat slaapwandelen relatief veel bij jongeren voorkomt? Dat is nog niet wetenschappelijk bewezen, maar geleerden denken dat het te maken heeft met de ontwikkeling van het lichaam. De hersenen, botten, spieren en de rest van het lichaam zijn in volle groei. Daarnaast maken kinderen op deze leeftijd veel hormonen aan. Deze veranderingen kunnen ervoor zorgen dat een kind gaat slaapwandelen. De meeste kinderen groeien hier zonder al te veel problemen weer overheen.

Hoe voorkom je slaapwandelen?

Er is in principe geen behandeling tegen slaapwandelen. Het is een fenomeen dat vaak voorkomt en nog niet helemaal begrepen wordt. Er bestaan wel tips om de kans dat je ‘s nachts gaat slaapwandelen te verkleinen. We zetten ze graag voor je op een rijtje. Dan slaap je vanavond hopelijk heerlijk aan één stuk door!

• Zorg voor een regelmatig slaappatroon met vaste bedtijden
• Maak je hoofd leeg voor het slapen gaan
• Matig drugs- en alcoholgebruik
• Leer omgaan met spanningen en stress

Een veilige omgeving voor slaapwandelaars

'S nachts ronddwalen door het huis kan gevaarlijk zijn. Je wilt niet van de trap vallen of door het raam naar buiten klimmen. We hebben een paar tips om blessures te voorkomen:

• Plaats een hekje voor het trapgat
• Doe de ramen op slot met een sleutel (en verstop deze)
• Houd je vloer netjes, zodat je nergens over kan struikelen

Heb je iemand in je omgeving die slaapwandelt? Maak diegene dan niet bruut wakker, maar breng hem of haar rustig terug naar bed. Zo slaap je daarna zelf rustig verder. Welterusten!