Wat doet te veel slaap met je?

Hoeveel uur slaap hebben we eigenlijk nodig?

Eerst moeten we bepalen wat een optimale slaapduur is. De meeste volwassenen functioneren het best bij een slaapduur van 6 tot 8 uur. Uit onderzoek is gebleken dat deze slaapduur ook het beste is voor de gezondheid.

Hoeveel slaap je nodig hebt, is een kwestie van aanleg. Als jij behoefte hebt aan 9 tot 10 uur, die uren ook echt slaapt en je overdag fit voelt, dan hoor je bij het kleine percentage langslapers. Dat zijn ongeveer net zoveel mensen als de fitte kortslapers. Maar zoals gezegd, de grootste groep bestaat uit de mensen die 6 tot 8 uur slapen. Met dit trucje ontdek je hoeveel slaap jij nodig hebt. 

Afhankelijk van fysieke toestand

Hoeveel slaap je nodig hebt, hangt ook af van je daginvulling en je fysieke toestand. Slaap is namelijk belangrijk voor herstel van allerlei functies, zoals de opbouw van spieren en botten, het immuunsysteem en het geheugen. Een topsporter heeft zodoende meer slaap nodig dan iemand die de hele dag zittend werk verricht. Als je griep hebt en je lichaam moet herstellen, slaap je meer. En mensen met een burnout die jarenlang roofbouw op zichzelf hebben gepleegd, slapen vaak meer als ze eenmaal aan de uitputting toegeven.

Er zijn daarnaast enkele aandoeningen die gepaard gaan met overmatig slapen, bijvoorbeeld narcolepsie. Mensen die daaraan lijden, vallen overdag onbedoeld in slaap. Deze ziekte komt weinig voor. Bij verslaving aan alcohol of rustgevende medicatie kan teveel slapen ook een symptoom zijn. Toch zijn dit uitzonderingssituaties.

In bed liggen of daadwerkelijk slapen?

Het is van belang om onderscheid te maken tussen in bed liggen en slapen.

Je kunt 10 uur in bed liggen en daarvan maar 6 uur slapen. Dit komt vaak voor bij mensen met slaapproblemen. Zij gaan zoveel mogelijk uren in bed liggen, om her en der wat uurtjes slaap te sprokkelen. Of ze doen andere dingen in bed, zoals TV kijken of scrollen op de smartphone omdat ze niet kunnen slapen. Dat is een valkuil. Het is beter om de tijd in bed juist te verkorten, naar bijvoorbeeld 6 uur. De tijd in bed is dan alleen bedoeld om te rusten.

In het begin is dat moeilijk want dan slaap je misschien maar 3 tot 4 uur en slaat de verveling toe in de overige uren. Op den duur is het toch beter. De efficiëntie van de slaap neemt toe en meestal breiden de uren slaap zich uit.

Slaapdruk speelt een rol bij kwaliteit nachtrust

Hoe langer je in bed ligt, hoe minder slaapdruk je opbouwt. De slaapdruk is de behoefte aan slaap die je opbouwt in de uren dat je wakker bent. Mensen bouwen de slaapdruk gemiddeld op in 16 tot 18 uur en legen die in 6 tot 8 uur. Tijdens het legen worden de hersenen als het ware schoongespoeld. Want tijdens wakker zijn, neemt de hoeveelheid afvalstoffen in de hersenen toe en die moeten worden opgeruimd. Misschien herken je het mistige gevoel na een nacht slecht slapen, je hersenen zijn dan niet helemaal opgeklaard. Kortom: de kans op een goede nachtrust neemt af door te veel uren in bed te liggen.

Waarom liggen mensen te lang in bed?

Sommige mensen liggen lang in bed omdat ze niks anders te doen hebben. Of omdat ze moeilijke situaties willen vermijden. Op de korte termijn voelt dat even comfortabel, maar op lange termijn leidt het meestal tot een chronisch gevoel van ontevredenheid en zelfs tot depressieve klachten.

Hoe zit dat bij jou? Ben je iemand die veel uur in bed ligt of die veel slaapt, ga dan eens bij jezelf na wat de functie ervan is. En of er een oorzaak voor is.

Behoor je tot de kleine groep langslapers en functioneer je naar tevredenheid? Prima, dan is er geen probleem. Is er iets aan de hand waardoor je meer slaap nodig hebt, zoals bij ziekte of omdat je fysiek zeer actief bent, ook dan kun je toegeven aan je slaapbehoefte. Breng je veel tijd door in bed omdat je slecht slaapt of omdat je ongelukkig bent? Kijk dan eens naar de oorzaak. Soms helpt het jezelf én je nachtrust om professionele hulp te zoeken.

Ben jij ook toe aan een goede nachtrust, schrijf je dan hier in en leer beter slapen in 5 stappen met slaapcoach Aline Kruit.

Schrijf je in